Na co jest witamina B12? Witamina B12 wpływa na poprawne funkcjonowanie kluczowych układów organizmu, w tym układu pokarmowego, krwionośnego oraz nerwowego. Niedobór witaminy B12 może pojawić się w diecie wegańskiej i wegetariańskiej, diecie niskokalorycznej lub monotonnej. Dobrze zbilansowana dieta jest podstawą podaży witamin z grupy B. W drugiej kolejności taką rolę pełni suplementacja. Za co dokładnie odpowiada witamina B12? Dowiesz się z tego artykułu.
Co warto wiedzieć o witaminie B12?
Witamina B12, określana również jako kobalmina, to organiczny związek chemiczny, który w jednej cząsteczce zawiera jon kobaltu. Stąd właśnie pochodzi jej nazwa. Witamina B12 wpływa przede wszystkim na pracę układu krwionośnego i nerwowego. Ponadto bierze udział w produkcji czerwonych ciałek krwi, a także przeciwdziała rozwojowi anemii. W jaki sposób działa na układ nerwowy? Uczestniczy w produkcji otoczek nerwowych, które chronią oraz izolują komórki nerwowe. Jest podstawowym składnikiem biorącym udział syntezie białek i kwasów nukleinowych w komórkach. Wspólnie z witaminą B6 oraz kwasem foliowym reguluje poziom homocysteiny, której zwiększone normy powodują miażdżycę. Stymuluje przemianę kwasu foliowego do jego biologicznie czynnej postaci. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że witamina B12 ma również wpływ na funkcjonowanie psychiki. Okazuje się, że jej niedobór może powodować chorobę Alzheimera. Wszystkie te właściwości potwierdzają, że kobalmina na istotny wpływ na sprawne działanie całego organizmu. Jej powstawanie jest możliwe wyłącznie z udziałem mikroorganizmów. Organizm nie produkuje jej samodzielnie, dlatego tak istotna jest jej zawartość w dostarczanym pożywieniu. B12 znajduje się pod różnymi postaciami, które przekształcane są później w organizmie. Struktura, jak i trwałość witaminy zależą zatem od jej formy. Gdzie znajduje się jej najwięcej? Bogate są w nią przede wszystkim produkty zwierzęce, co jest istotną informacją dla wegan i wegetarian, którzy powinni ją suplementować. Najwięcej zawiera jej wątróbka, ale również sporo ryby i jaja. Znajduje się również w wołowinie i cielęcinie. Natomiast mniejsze jej ilości w wędlinie, przetworach mlecznych, wieprzowinie i drobiu.
Jakie właściwości ma witamina B12?
Witamina B12 pomaga w sprawnym działaniu wielu funkcji organizmu. Przede wszystkim bierze udział w wytwarzaniu kwasów nukleinowych i krwinek czerwonych. Co więcej, odpowiada za metabolizowanie białek, tłuszczów i węglowodanów. Buduje osłonkę mielinową włókien nerwowych, a także wspiera syntezę neuroprzekaźników, w tym: serotoniny i dopaminy. Witamina B12 jest jest niezbędna, aby stworzyć aktywną postać kwasu foliowego. Jak wiadomo kwas foliowy pełni kluczową rolę w kształtowaniu się układu nerwowego płodu. W związku z tym jego odpowiednia zawartość jest ważna dla kobiet w ciąży i planujących zajście w nią.
Jakie są objawy nadmiaru i niedoboru witaminy B12?
Niedobór witaminy B12 to często występujące zjawisko. Dotyczy szczególnie wegan i wegetarian. Rzadko jednak występują dolegliwości związane z nadmierną zawartością witaminy B12 w organizmie. Dlaczego tak się dzieje? Ma to związek z tym, że witamina B12 jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że możemy ją wydalać wraz z potem oraz moczem. Jej ewentualny nadmiar można zatem z łatwością usunąć. Znacznie częściej jednak pojawiają się specyficzne objawy związane z jej niedoborem. Te objawy można podzielić ze względu na obszar lub układ ciała, którego dotyczą. Zwykle objawy te pojawiają się w obrębie układu krwionośnego. Wtedy pojawia się anemia, której towarzyszą między innymi: zawroty głowy, bladość skóry, duszności, ogólne osłabienie, szybkie bicie serca czy zaburzenia koncentracji. Problemy mogą też dotyczyć układu nerwowego. W związku z tym występują zaburzenia zmysłów węchu, czucia czy słuchu. Czasami pojawia się niedowład w częściach ciała, zaburzenia ruchu czy zawroty głowy podczas nagłej zmiany pozycji z siedzącej lub leżącej na stojącą. Dolegliwości dotyczą również układu pokarmowego. Zwykle zmniejsza się apetyt, następuje spadek wagi, a także nudności i zaburzenia smaku. Pojawia się również obrzmienie i zaczerwienienie języka, a także biegunki lub zaparcia. Charakterystyczne są również zmiany na skórze. W skrajnych przypadkach może pojawić się nabyte bielactwo, częściej jednak pojawiają się biało żółte plamy na skórze. Oprócz zmian fizycznych charakterystyczne są również objawy psychiczne. Najczęściej występują różnego rodzaju zaburzenia nastroju, w tym również depresja.
Podsumowując, spożywanie witaminy B12 jest niezwykle ważne, aby zachować pełną sprawność psychofizyczną organizmu. Niestety organizm nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać witaminy. W związku z tym konieczne jest jej dostarczanie wraz z pożywieniem. Okazuje się, że niektóre z produktów, w niewielkiej ilości, zapewniają już całodzienne zapotrzebowanie. Wystarczy tylko starannie dobierać produkty, dbając o ich jakość i prawidłową obróbkę. Jeśli niedobory są bardzo duże, zaleca się suplementację pod okiem lekarza.
